Theo một nghiên cứu trình bày tại hội nghị của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ gần đây, huyết áp cao có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa của xương.
Chúng ta nên tầm soát bệnh loãng xương ở những người bị huyết áp cao.
Nghiên cứu sinh Tiến sĩ về kỹ thuật y sinh tại Đại học Vanderbilt ở Nashville (Hoa Kỳ) Elizabeth Maria Hennen là tác giả chính của nghiên cứu này. Bà cho biết, tủy xương là nơi sản xuất cả xương mới và tế bào miễn dịch mới.
Các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng việc trong tủy xương có nhiều tế bào miễn dịch chống viêm hơn có thể dẫn đến tổn thương xương và làm cho xương yếu đi.
Khi biết tăng huyết áp góp phần vào chứng loãng xương, chúng ta có thể giảm nguy cơ loãng xương và bảo vệ tốt hơn những người dễ bị gãy xương, dẫn đến chất lượng cuộc sống thấp hơn. Để xem xét mối liên hệ tiềm ẩn giữa tăng huyết áp và lão hóa xương, các nhà nghiên cứu đã so sánh những con chuột non được tăng huyết áp nhân tạo với những con chuột già không bị tăng huyết áp.
So sánh trong nghiên cứu
Theo bà Hennen, những con chuột già được tính có t.uổi tương đương từ 47 đến 56 t.uổi ở người và chuột non được tính tương đương với người từ 20 đến 30 t.uổi. 12 con chuột non (4 tháng t.uổi) đã được tiêm angiotensin II, một loại hormone gây tăng huyết áp.
Trong 6 tuần, những con chuột non được nhận angiotensin II. Một nhóm 11 con chuột lớn t.uổi hơn (16 tháng t.uổi) cũng được cung cấp angiotensin II trong 6 tuần. Dung dịch đệm không chứa angiotensin II được dùng cho hai nhóm đối chứng gồm 13 con chuột non và 9 con chuột già – đây là những con vật không bị tăng huyết áp.
Sau 6 tuần, các nhà khoa học đã sử dụng phương pháp chụp cắt lớp vi tính, một kỹ thuật hình ảnh tiên tiến, để phân tích xương của những con chuột trong cả 4 nhóm. Độ bền và mật độ xương được sử dụng để xác định sức khỏe của xương. Các thuật toán đã được sử dụng để đ.ánh giá tác động tiềm tàng của việc tăng huyết áp và lão hóa đối với cấu trúc vi mô và sức mạnh xương ở chuột.
Khi so sánh với những con chuột non không bị tăng huyết áp, những con chuột non bị tăng huyết áp đã giảm tới 24% thể tích xương, giảm 18% độ dày của xương dạng bọt biển nằm ở cuối xương dài (ví dụ như xương đùi và cột sống). Ngoài ra, xương những con chuột này còn bị giảm 34% khả năng trong việc chịu các loại lực khác nhau.
Theo bà Hennen, ở cột sống, sự suy yếu của xương sau này có thể dẫn đến gãy đốt sống. Ngược lại, những con chuột già được truyền angiotensin II không có biểu hiện mất xương tương tự. Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu, những con chuột già, bị hoặc không bị huyết áp cao, đều có biểu hiện giảm chất lượng xương tương tự như ở những con chuột non bị tăng huyết áp.
Bà Hennen cho biết, ở những con chuột bị tăng huyết áp ở độ t.uổi trẻ hơn, về cơ bản khiến xương chúng già đi như thể đang ở độ t.uổi lớn hơn, tương đương thêm 15 – 25 t.uổi ở người.
Chứng huyết áp cao có thể ảnh hưởng tới độ cứng của xương.
Cảnh báo người bị huyết áp cao
Các nhà khoa học đã tiến hành thí nghiệm và thấy rằng, những con chuột non bị huyết áp cao có biểu hiện mất xương và tổn thương xương liên quan đến loãng xương tương tự như những con chuột già.
Trong khi đó, huyết áp cao và loãng xương là những rối loạn phổ biến và các cá nhân có thể mắc cả hai bệnh đồng thời. Các nhà khoa học đã điều tra chứng viêm liên quan đến huyết áp cao ở chuột và phát hiện ra nó có thể liên quan đến chứng loãng xương.
Để đ.ánh giá tác động của chứng viêm đối với sức khỏe xương ở chuột, các nhà nghiên cứu đã phân tích tủy xương bằng phương pháp đo tế bào dòng chảy. Công cụ này cho phép họ xác định các tế bào riêng lẻ và phân loại các tế bào miễn dịch cụ thể.
Ở những con chuột non bị tăng huyết áp, họ nhận thấy sự gia tăng số lượng các phân tử truyền tín hiệu viêm. Điều này chứng tỏ tình trạng viêm trong xương gia tăng khi so sánh với những con chuột non không nhận bị tăng huyết áp bằng cách nhận angiotensin II.
Theo bà Hennen, sự gia tăng các tế bào miễn dịch hoạt động này cho chúng ta biết rằng những con chuột già bị viêm nhiều hơn và tình trạng viêm tiếp diễn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của xương cho dù chúng có bị huyết áp cao hay không.
Bà thấy dường như ở những con chuột non bị tăng huyết áp, quá trình tái tạo xương được điều chỉnh theo hướng mất xương, thay vì tăng mật độ xương hoặc cân bằng xương. Kết quả là xương sẽ yếu hơn, dẫn đến nguy cơ loãng xương và dễ gãy xương.
Ở người, điều này có nghĩa là chúng ta nên tầm soát chứng loãng xương ở những người bị huyết áp cao – bà Hennen khẳng định. Bà Hennen cho biết thêm, phát hiện này có thể giúp các nhà nghiên cứu xác định các tế bào và cơ chế miễn dịch đóng vai trò trong sức khỏe xương của con người. Kiến thức sâu rộng thu được có thể dẫn đến việc tạo ra những cách tiếp cận mới nhằm ngăn ngừa loãng xương ở t.uổi trưởng thành.
Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn còn các hạn chế. Một trong những hạn chế đó là nó chỉ mang tính mô tả. Vì vậy cần có nghiên cứu bổ sung để điều tra cụ thể các loại tế bào miễn dịch khác nhau, xem chúng góp phần vào việc mất xương như thế nào. Ngoài ra, người ta vẫn chưa biết liệu mối liên hệ tương tự có tồn tại ở người hay không, do đó cần có thêm nghiên cứu ở người để xác nhận những phát hiện này.
Làm gì để sử dụng thuốc trị tăng huyết áp an toàn?
Thuốc có hiệu quả trong việc kiểm soát huyết áp cao. Người bệnh cần dùng thuốc đều đặn, hằng ngày.
Dưới đây là những lưu ý khi sử dụng thuốc trị tăng huyết áp.
1. Huyết áp cao là gì?
Huyết áp cao được coi là một trong những nguyên nhân hàng đầu làm gia tăng bệnh tim mạch. Giảm huyết áp làm giảm nguy cơ tim mạch. Kiểm soát huyết áp có thể ngăn ngừa các biến chứng ở bệnh nhân suy tim, tiểu đường, bệnh mạch vành, đột quỵ và các bệnh tim mạch khác.
Cao huyết áp không được điều trị là nguyên nhân hàng đầu gây đau tim và đột quỵ.
Huyết áp được thể hiện bằng hai con số: Huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Chỉ số huyết áp lý tưởng sẽ là 120/80 (tương ứng)
Nếu huyết áp trên 120/80 nhưng dưới 140/90 được coi là t.iền tăng huyết áp.Nếu huyết áp từ 140/90 trở lên được coi là tăng huyết áp.
Mục tiêu của điều trị huyết áp cao là kiểm soát huyết áp một cách tối ưu và giảm tỷ lệ mắc bệnh và t.ử v.ong liên quan đến tim mạch và thận. Vì vậy, nhiều bệnh nhân cần sử dụng thuốc và việc lựa chọn nhóm thuốc phù hợp là rất quan trọng để đạt hiệu quả điều trị với ít tác dụng phụ hơn.
Một số loại thuốc thường được kê đơn bao gồm: Thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, thuốc ức chế men chuyển (thuốc ức chế ACE), thuốc chẹn thụ thể Angiotensin II (ARB), thuốc chẹn canxi…
Kiểm soát huyết áp không phải lúc nào cũng đạt được chỉ với một loại thuốc duy nhất, nhiều bệnh nhân cần phải điều trị kết hợp với hai hoặc nhiều loại thuốc.
2. Tác dụng phụ của thuốc trị tăng huyết áp
Mỗi loại thuốc đều có thể có những tác dụng phụ, cần theo dõi những tác dụng phụ này và báo cáo cho bác sĩ. Các tác dụng phụ của thuốc điều trị huyết áp cao sẽ giảm dần theo thời gian.
Một số tác dụng phụ phổ biến nhất của thuốc huyết áp cao bao gồm:
Phát ban da Buồn nôn Chóng mặt hoặc choáng váng Ho khan Tiêu chảy hoặc táo bón Cảm thấy mệt mỏi như không còn năng lượng Đau đầu
Trong quá trình dùng thuốc, nếu gặp các tác dụng phụ, cần thông báo với bác sĩ điều trị. Trong một số trường hợp, thay đổi liều lượng hoặc thời gian trong ngày dùng thuốc có thể giúp hạn chế các tác dụng phụ này.
Bệnh nhân cao huyết áp đều được khuyến nghị điều chỉnh lối sống khi điều trị ban đầu, bao gồm giảm cân, chế độ ăn lành mạnh, ít natri, hạn chế uống rượu và tăng cường hoạt động thể chất.
3. Giữ an toàn khi sử dụng thuốc huyết áp
Dưới đây là những hướng dẫn giúp người bệnh sử dụng thuốc an toàn, đảm bảo hiệu quả điều trị của thuốc:
Uống thuốc theo chỉ dẫn trên nhãn, hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ. Uống thuốc đều đặn vào cùng một thời điểm mỗi ngày để việc uống thuốc trở thành thói quen. Nhớ tên và liều lượng của các loại thuốc đang dùng. Không tự ý ngừng dùng thuốc hoặc thay đổi liều lượng mà không được sự giám sát của bác sĩ. Cần thông báo với bác sĩ về tất cả các loại thuốc, vitamin, khoáng chất và các sản phẩm thực phẩm chức năng hay chất bổ sung khác đang sử dụng. Một số thực phẩm chức năng và thảo dược có thể làm tăng hoặc giảm hiệu quả của thuốc huyết áp. Để tránh những loại tương tác này, tốt nhất chỉ nên dùng thực phẩm chức năng và thảo dược nếu thực sự cần thiết và sau khi thảo luận với bác sĩ. Khi cần dùng thuốc không kê đơn (OTC), như aspirin, thuốc dị ứng hoặc thuốc cảm cũng cần tham khảo ý kiến bác sĩ. Một số loại thuốc OTC không an toàn cho những người bị huyết áp cao. Tránh uống rượu khi đang dùng thuốc. Không bao giờ dùng thuốc theo mách bảo của người khác hoặc dùng chung thuốc với người khác. Thông báo cho bác sĩ nếu đang mang thai, có ý định mang thai hoặc đang cho con bú. Giống như tất cả các loại thuốc, một số người có thể bị dị ứng với thuốc tăng huyết áp. Nếu phát ban, khó thở hoặc khó nuốt sau khi dùng thuốc, cần đi khám ngay lập tức.
Cuối cùng, điều trị huyết áp cao cần thời gian và sự kiên nhẫn. Điều quan trọng là cần tái khám định kỳ theo lịch hẹn với bác sĩ và tuân thủ theo liệu trình điều trị bác sĩ đã chỉ định.
