Trong những ngày đông giá rét, những người có thói quen tắm đêm cũng gia tăng nguy cơ các biến cố tim mạch hoặc đột quỵ, do sự thay đổi nhiệt độ đột ngột khi tắm, hoặc nhà tắm không kín gió…
Những ngày này Hà Nội và các tỉnh miền Bắc chìm trong không khí lạnh, nhiệt độ xuống thấp, có nơi nhiệt độ xuống dưới 10 độ. Đây cũng là thời điểm nhiều người phải nhập viện vì các bệnh lý tim mạch.
Thống kê tại Bệnh viện Tim Hà Nội, thời điểm rét đậm ở mùa đông năm trước, bệnh viện đã phải tiếp nhận hàng trăm bệnh nhân nhập viện vì các bệnh lý tim mạch, trong đó chủ yếu là người cao t.uổi và những người có t.iền sử bệnh tim mạch.
TS Vũ Quỳnh Nga – Phó Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội cho biết, thời tiết lạnh huyết áp thường tăng cao so với thời tiết trong năm khoảng 5mmHg, sự duy trì liên tục mức tăng huyết áp này sẽ làm tăng 21% các biến chứng về tim mạch.
Thời tiết xuống thấp các Catecholamin trong m.áu dẫn đến co mạch ngoại biên, làm tăng lượng m.áu trở về tim và tăng huyết áp.
“Đa số người dân không biết hoặc chưa kiểm soát tốt huyết áp của mình, theo thống kê thì chỉ có khoảng 1/3 trong số bệnh nhân tăng huyết áp được điều trị và trong số những người được điều trị chỉ có 1/3 kiểm soát được huyết áp bằng thuốc”, TS. BS Vũ Quỳnh Nga cho hay.
Ngoài ra, khi thời tiết chuyển sang giá lạnh đột ngột, các mạch m.áu trong cơ thể bị co thắt lại, huyết áp tăng lên, ngoài ra mức huyết áp có thể tăng vọt khi đột ngột ra ngoài trời lạnh hoặc khi đi tắm rửa,….
Nếu huyết áp tối đa quá 180 mmHg là điều rất đáng lo ngại. Nhiều người có t.iền sử tăng huyết áp lúc đó huyết áp sẽ tăng mạnh đến 200mmHg, nếu không phát hiện và dùng thuốc kịp thời có thể gây vỡ mạch m.áu não và t.ử v.ong.
Giải thích thêm với phóng viên, BS Đinh Thế Tiến, Bệnh viện đa khoa Đức Giang cho biết, mùa lạnh huyết áp có xu hướng tăng cao hơn một chút so với bình thường, và để duy trì huyết áp này cơ thể sẽ tăng tiết các chất nội mô có tác dụng co mạch ngoại biên, tăng lượng m.áu về tim, vì vậy có nguy cơ gia tăng các bệnh lý tim mạch ở những người có sẵn các vấn đề về tim mạch.
Đặc biệt đối với bệnh nhân có bệnh mạch vành, khi trời lạnh nhu cầu ôxy cho cơ tim tăng hơn vì thế cũng có nguy cơ xuất hiện dấu hiệu của các bệnh mạch vành như đau ngực, nhồi m.áu cơ tim cấp..
“Thời tiết lạnh cũng làm m.áu gia tăng khả năng đông m.áu, tăng nguy cơ tạo huyết khối, tắc mạch. Đặc biệt đối với những người có t.iền sử xơ vữa động mạch hoặc bệnh lý huyết khối.
BS. Đinh Thế Tiến thăm khám cho bệnh nhân
Đáng lưu ý, đối với những người có thói quen tắm đêm cũng gia tăng nguy cơ các biến cố tim mạch hoặc đột quỵ do sự thay đổi nhiệt độ đột ngột khi tắm, hoặc nhà tắm không kín gió”, BS Đinh Thế Tiến cảnh báo.
Để dự phòng các tai biến của bệnh tim mạch vào mùa lạnh, TS. BS Vũ Quỳnh Nga khuyến cáo mọi người cần được giữ ấm, đặc biệt với người cao t.uổi hoặc người có t.iền sử mắc bệnh tim mạch hay cao huyết áp, đái tháo đường, bệnh mạch vành.
Cần sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nhất là các trường hợp tăng huyết áp.
Đối với trẻ có bệnh lý tim bẩm sinh rất hay mắc phải các bệnh như viêm họng, viêm đường hô hấp, viêm phổi chính vì vậy cần giữ ấm cổ và cơ thể, hạn chế ra ngoài trời lạnh. Trong trường hợ có dấu hiệu của bệnh, cần đến ngay cơ sở chuyên khoa về tim mạch để được thăm khám.
BS Đinh Thế Tiến cũng lưu ý thêm, người dân đặc biệt người cao t.uổi sức đề kháng yếu cần tuyệt đối thực hiện các biện pháp dự phòng, giữ ấm cơ thể, tránh lạnh đột ngột, luôn đeo khẩu trang khi ra ngoài trời.
Cụ thể, những ngày trời giá rét thì cần tránh ra trời lạnh đột ngột vào buổi sáng, nhất là lúc mới ngủ dậy. Nếu bắt buộc ra ngoài cần giữ ấm, làm nóng cơ thể.
“Khi tắm rửa cần làm ấm phòng bằng đèn sưởi và dùng nước ấm, tránh tăng huyết áp đột ngột do lạnh. Những bệnh nhân bị tăng huyết áp, mỡ m.áu, hoặc có bệnh huyết khối nên uống các thuốc đều theo chỉ định của bác sĩ. Cần thăm khám đầy đủ và đúng hẹn, tránh việc tự ý ngừng thuốc, nghỉ thuốc”, BS Đinh Thế Tiến nhấn mạnh.
4 điều cần biết khi sử dụng thuốc statin hạ mỡ m.áu
Statin là ‘tiêu chuẩn vàng’ để điều trị mỡ m.áu (cholesterol) cao. Statin đã được chứng minh là có thể ngăn ngừa nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ, nhưng như với bất kỳ loại thuốc nào, statin cũng có những rủi ro đi kèm…
1. Statin là thuốc gì?
Vào những năm 1970, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, các hợp chất được phân lập từ nấm ức chế hoạt động của HMG-CoA reductase, một loại enzyme quan trọng trong quá trình tổng hợp cholesterol.
Các nghiên cứu sâu hơn của Tập đoàn Merck đã dẫn đến sự ra đời của chất ức chế HMG-CoA reductase đầu tiên, lovastatin được phê duyệt vào năm 1987 để điều trị tăng cholesterol trong m.áu.
Statin đã tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực tim mạch dự phòng.
Hiện có 7 chất ức chế HMG-CoA reductase (statin) được chấp thuận để giảm mức cholesterol:
Ba statin có nguồn gốc từ nấm: Lovastatin, simvastatin và pravastatin Bốn statin được tổng hợp: Atorvastatin, rosuvastatin, fluvastatin và pitavastatin
Hầu hết các statin này hiện nay là thuốc gốc và do đó có giá thành dễ tiếp cận.
Loại statin cụ thể được chỉ định sẽ phụ thuộc vào mức độ giảm cholesterol cần thiết và khả năng xảy ra tương tác thuốc – thuốc.
Hiện statin là một trong những nhóm thuốc được sử dụng rộng rãi nhất. Statin đã tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực tim mạch dự phòng và góp phần quan trọng vào việc giảm các biến cố tim mạch do xơ vữa động mạch.
2. Chỉ định của statin
Statin làm giảm nồng độ cholesterol toàn phần, lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) và triglyceride trong khi tăng nồng độ lipoprotein tỷ trọng cao (HDL).
Các bác sĩ lâm sàng chỉ định thuốc statin để điều trị tăng cholesterol m.áu, tăng lipid m.áu và tăng triglycerid m.áu như một chất bổ trợ cho chế độ ăn kiêng và tập thể dục. Công dụng chính của các thuốc là để phòng ngừa bệnh mạch vành sơ cấp và thứ phát.
Việc lựa chọn loại statin cụ thể phải dựa trên các đặc điểm cụ thể của bệnh nhân, các cấu hình dược động học của từng loại thuốc.
Nên tránh dùng nước ép bưởi với một số statin để giảm thiểu tương tác bất lợi.
3. Tác dụng phụ của statin
Các nghiên cứu cho thấy khoảng 10% số người sử dụng có thể xuất hiện phản ứng phụ của statin, bao gồm:
Tổn thương gan: Đôi khi, sử dụng statin có thể gây viêm gan làm tăng mức độ của một số enzym. Liên hệ với bác sĩ và xét nghiệm men gan nếu có biểu hiện mệt mỏi bất thường, suy nhược, chán ăn, đau bụng trên, nước tiểu sẫm màu hoặc vàng da / mắt.
Tăng lượng đường trong m.áu: Sử dụng statin có thể làm tăng lượng đường trong m.áu, có thể dẫn đến bệnh đái tháo đường loại 2.
Tổn thương thần kinh: Bệnh thần kinh ngoại biên là tình trạng yếu, ngứa ran và đau ở bàn tay và bàn chân, cũng như đi lại khó khăn. Sử dụng statin lâu dài làm tăng nguy cơ tổn thương thần kinh lên khoảng 15%.
Suy tim: Co-enzym Q10 rất quan trọng để cơ tim hoạt động bình thường. Sử dụng thuốc statin có thể làm giảm Co-enzym Q10, do đó ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ tim.
Chóng mặt: Các nghiên cứu cho thấy statin có tác dụng hạ huyết áp và có thể gây chóng mặt.
uy giảm nhận thức: Sử dụng statin có thể gây ra các vấn đề về nhận thức, đặc biệt là bệnh nhân cao t.uổi. Tình trạng này sẽ được cải thiện sau khi ngừng sử dụng thuốc.
Trầm cảm: Một số nghiên cứu đã ghi nhận mối tương quan giữa việc sử dụng statin với trầm cảm.
Các tác dụng phụ khác: Các tác dụng phụ khác của statin là các vấn đề về giấc ngủ, các vấn đề về chức năng t.ình d.ục, mệt mỏi, khó thở, thay đổi thị lực, thay đổi trọng lượng, đói, nở ngực, khô da, phát ban, buồn nôn, đau bụng, c.hảy m.áu, ù tai hoặc các tiếng ồn khác.
4. Những thực phẩm hoặc đồ uống nào nên tránh khi dùng thuốc statin?
Thuốc statin có thể được dùng cùng với thức ăn hoặc không. Nên tránh dùng nước ép bưởi với một số statin để giảm thiểu tương tác CYP3A4 có thể làm tăng nồng độ trong huyết thanh.
Do sự thay đổi hàng ngày trong quá trình tổng hợp cholesterol ở gan (sự tổng hợp cholesterol cao nhất là vào thời gian sáng sớm), nên liều dùng vào buổi tối của một số statin cũng có thể là cách tiếp cận liều lượng được khuyến nghị (ví dụ lovastatin).
Liều dùng atorvastatin, pitavastatin và rosuvastatin có thể không phụ thuộc vào việc dùng vào buổi sáng hoặc buổi tối, nhưng việc dùng thuốc phải vào cùng một thời điểm trong ngày.
Statin không tương tác trực tiếp với bất kỳ thực phẩm nào nhưng những người dùng statin nên tiết chế lượng chất béo bão hòa để giúp giảm cholesterol LDL và nguy cơ mắc bệnh tim mạch nói chung.
